De bolus is van oorsprong een Portugese zoete lekkernij. De receptuur is door de joden over de wereld verspreid en rond de eerste helft van de 17e eeuw meegenomen naar Zeeland. In de vele jaren er na is het recept in Zeeland geperfectioneerd tot een heerlijke smeuïge en stroperige koffiekoek. Draaier, Stropiedraaier, Drol, Jikkemiene, Koekedraaiom of Bolus. Allemaal namen die de Zeeuwen eraan hebben gegeven. In dit recept geven we tips hoe je deze nou het allerlekkerst kunt maken. Je kunt met enkele ingrediënten al heel makkelijk uit de voeten, vergeet alleen geen rekening te houden met de rijstijd. Dus hup.. snel aan de slag, want ze staan zo op de stoep voor een bak koffie (met likeur 😉)!

Bij dit recept met deze hoeveelheid ingrediënten kun je twaalf mooie bolussen bakken. Twaalf is een aantal die je straks in twee baksessies kwijt kunt op de gemiddelde, ronde pizzasteen voor op je barbecue.

Het deeg

Je kunt het deeg met de hand op het aanrecht mengen en kneden. In dit recept heb ik voor enig gemak gekozen en wordt er uitgegaan van de keukenmachine. Laat de boter en de melk op kamertemperatuur komen. De melk kun je ook kort opwarmen tot rond de 30 graden Celsius.

Meng in de kom van je keukenmachine met een deeghaak de bloem, gist, witte basterdsuiker, het losgeklopt ei en de melk. Draai op een lage stand tot alle ingrediënten goed zijn gemengd en een deeg begint te vormen. Voeg dan het zout en de boter in kleine stukjes toe. Als je het zout te vroeg zou toevoegen dan heeft dit een nadelig effect op het rijsproces. Kneed het deeg nog zon 8 tot 10 minuten.

Bol het deeg op en leg het in een bebloemde schaal afgedekt met een natte theedoek (deze theedoek kun je in de bereiding nog meerdere keren gebruiken). Plaats de schaal op een warme plaats om één uur te laten rijzen. Je kunt ook de rijsstand van je oven gebruiken. Heb je deze functie niet op je oven, dan kun je ook de schaal met het deeg in de oven plaatsen met daar onder een schaal met heet water. Sluit dan de oven en laat de oven uit.

Zeeuwse-Bolus-Deeg-Keukenmachine-Kneden-BBQ-recept

Bruine suiker met kaneel

Meng in bijvoorbeeld een braadslede de donkerbruine basterd suiker met kaneel en de koekkruiden. De kaneel en de koekkuiden mag je geheel naar eigen smaak meer of minder toevoegen. Spreid het suiker / kaneel mengsel uit over de bodem van de braadslede. Haal het gerezen deeg uit de schaal en kneed het lichtjes door. Bebloem je aanrecht en snij hierop met een mes twaalf even grote delen van ongeveer 60-70 gram van het deeg. Snij deeg af óf voeg toe om een goede verdeling te krijgen. 

Let op… vanaf hier tot aan het vormen van de bolussen zul je gaan kliederen met plakkende bruine basterdsuiker aan de handen. Door alles netjes klaar te leggen voorkomt dit een rommeltje in je keuken.

Leg een natte theedoek op het aanrecht dubbel gevouwen klaar. Rol een bolletje deeg lichtjes uit tot een streng van ruim een hand breed. Rol deze hierna over de natte theedoek, zodat de korte streng deeg rondom licht vochtig is. Rol hem vervolgens door het suiker / kaneel mengsel en leg opzij. Doe dit ook met de andere bolletjes deeg. Leg de besuikerde deegstrengen op elkaar in de braadslede en bedek ze nog met de rest van de suiker / kaneel mengsel. Dek het geheel voor 10 minuten af met een stuk huishoudfolie. 

Deeg-rollen-Zeeuwse-Bolussen-Recept-BBQ

Bolus maken

Leg alvast twee stukken bakpapier klaar.  Mocht je nog niet in het bezit zijn van een mooie schep dan zou een bakplaat uit de oven ook kunnen werken.

Leg de vochtige theedoek nu uitgespreid op het aanrecht. De theedoek zal er voor zorgen dat de suiker niet verschuift en ook beter hecht. Leg de strengen deeg op de hoek van je theedoek. De losse suiker / kaneel uit de braadslede gaat uitgespreid op het midden van de theedoek. Hierop gaan we de deegstrengen door heen rollen. Rol de strengen uit tot een lengte van zon 40 centimeter (breedte van een bakplaat). 

Recept-Kamado-BBQ-Deeg-Rollen-Dessert

De makkelijkste manier van een Zeeuwse bolus vormen is deze op het aanrecht om je vinger heen te draaien. Het uiteinde gaat dan via de onderzijde door de opening in het midden. Lichtjes plat drukken in de suiker en dan op het bakpapier. 

Nog enkele tips: Hou dus in eerste instantie een opening in het midden om hier het laatste stukje van de streng in te borgen. Zorg dat de bolus plat blijft. Na het komende uurtje rijzen zullen de bolussen bijna in volume verdubbelen.

Deeg-om-vinger-heen-rollen-recept-kamado-bolussen

2e rijs

Leg de overige gevormde bolussen ook op het bakpapier op enige afstand van elkaar, zodat er ruimte is om te rijzen. Dek de bolussen weer af met huishoudfolie en zet ze voor een uur op een warme plaats. Een pizzaspatel of een bakplaat is een makkelijke manier om de bolussen op het bakpapier te verplaatsen.

Barbecue

Tijdens de 2e rijs is er voldoende tijd om de barbecue op te stoken tot zon 230-240 graden indirect. Plaats bij een kamado dus de platesetter, het rooster en daarop de pizzasteen. Aangezien de bolussen kort gebakken hoeven te worden is het raadzaam meerdere baksessies te doen, de warmte voor het opwarmen of de restwarmte te gebruiken. Bak bijvoorbeeld meteen een desembrood mee.

Bakken

Na een uurtje rijzen zijn de bolussen in volume verdubbeld. Schuif met de pizzaschep of je bakplaat, het bakpapier met de bolussen op de pizzasteen. Sluit de barbecue en zet je timer op 6 minuten. We gaan de bolussen 6-7 minuten bakken. Check tussen deze tijd hoe ver ze zijn. Dit kun je doen door een bolus aan de zijkant op te lichten. De hele bolus dient dan los te komen zonder dat deze uit elkaar valt of door buigt. Doe dit wel met een vork, spatel of tang, want de stroperige suiker is nu gloeiend heet. 

Op het moment dat de bolussen goed zijn kun je ze met bakpapier en al van de pizzasteen scheppen of het bakpapier op je bakplaat trekken.

Bolussen-bakken-kamado-recept-inspiratie-dessert-snack

Het is nu van belang de bolussen zo snel mogelijk te keren. De nu nog dunne suikerstroop zal dan weer terug door de bolus zakken. Dit gaat makkelijk door een nieuw vel bakpapier op de bolussen te leggen, een (2e) bakplaat er op en keren maar. Trek het bakpapier er af waar de bolussen op gebakken zijn en laat ze een kwartiertje afkoelen. Bak hierna je tweede sessie met zes bolussen.

Zoals met vers gebakken brood, appeltaart of een ander baksel, zijn ook Zeeuwse bolussen het lekkerste als ze net gebakken zijn. Bewaar ze dus ook nooit langer dan een dag, maar ik kan je verzekeren dat dat sowieso niet gaat lukken.

Bolussen-recept-kamado-bbq-barbecue-eindresultaat-koffie-likeur

Zeeuwse bolussen worden traditioneel bij bijvoorbeeld een dagelijks bakje koffie gedronken, maar ze zullen het bij een grootse barbecue ook goed doen als een heerlijk zoete afsluiter bij een koffie met likeur. Om je vingers bij af te likken!

Ingrediënten

  • Bloem, 425 gram

  • Instant gist, 7 gram

  • Witte basterd suiker, 10 gram

  • Donkerbruine basterd suiker, 400 gram

  • Losgeklopt ei, 20 gram

  • Melk, 250 ml

  • Ongezouten roomboter, 50 gram

  • Fijn zout, 1/2 tl (4 gram)

  • Koekkruiden, 1,5

  • Kaneel, 1,5 el

Benodigdheden